(Papst Innozenz III. teilt Bischof Timo und dem Domkapitel von Bamberg die von ihm vollzogene Heiligsprechung der Kaiserin Kunigunde mit, befiehlt ihnen, die neue Heilige gebührend zu verehren und macht ihnen den Wortlaut der Gebete zur Feier des liturgischen Gedenkens Kunigundes bekannt. Rom (Lateran), 1200 April 3.)
INNOCENTIUS episcopus seruus seruorum Dei venerabili fratri T. episcopo et dilectis filiis capitulo Pauembergen. salutem et apostolicam benedictionem.
Cum secundum euangelicam ueritatem nemo accendat lucernam et ponat illam sub modio sed super candelabrum, ut omnes, qui in domo sunt, uideant, pium pariter est et iustum, ut, quos Deus merito sanctitatis coronat et honorat in celis, nos uenerationis officio laudemus et glorificemus in terris, cum ipse potius laudetur et glorificetur in illis, qui est laudabilis et gloriosus in sanctis. Pietas enim promissionem habet uite, que nunc est et future, dicente Domino per prophetam: "Dabo uos cunctis populis in laudem et gloriam et honorem", et per se pollicente: "Fulgebunt iusti sicut sol in regno patris eorum". Nam ut sue uirtutis potentiam mirabiliter manifestet et nostre salutis causam misericorditer operetur, fideles suos, quos semper coronat in celo, frequenter etiam honorat in mundo, ad eorum memorias signa faciens et prodigia, per que prauitas confundatur heretica et fides catholica confirmetur. Nos ergo, karissimi, quantas possumus et si non quantas debemus, omnipotenti Deo gratiarum referimus actiones, qui in diebus nostris ad confirmationem catholice fidei et confusionem heretice prauitatis euidenter innouat signa et mirabilia potenter immutat, faciens eos corruscare miraculis, qui fidem catholicam tam corde quam ore nec non et opere tenuerunt, inter quos beate memorie Chunigundis, Romanorum imperatrix augusta, que degens olim in mundo magnis meritis prepollebat, nunc uiuens in celo multis coruscat miraculis, ut eius sanctitas certis indiciis comprobetur. Licet enim ad hoc, ut aliquis sanctus sit apud Deum in ecclesia trihumphante, sola sufficiat finalis perseuerantia teste Ueritate, que dicit, quoniam "qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit", et iterum: "Esto fidelis usque ad mortem, et dabo tibi coronam uite", ad hoc tamen, ut ipse sanctus apud homines habeatur in ecclesia militante, duo sunt necessaria: uirtus morum et uirtus signorum, merita uidelicet et miracula, ut hec et illa sibi inuicem contestentur. Non enim aut merita sine miraculis aut miracula sine meritis plene sufficiunt ad perhibendum inter homines testimonium sanctitati, cum interdum angelus Satane transfiguret se in angelum lucis et quidam opera sua faciant, ut ab hominibus uideantur, sed et magi Pharahonis olim signa fecerunt et Antichristus tandem prodigia operabitur, ut, si fieri posset, in errorem etiam inducantur electi. Verum cum et merita sana precedunt et clara succedunt miracula, certum prebent indicium sanctitatis, ut nos ad ipsius uenerationem inducant, quem Deus et meritis precedentibus et miraculis subsequentibus exhibet uenerandum. Que duo ex uerbis euangeliste plenius colliguntur, qui de apostolis loquens aiebat: "Illi profecti predicauerunt ubique, Domino cooperante et sermonem confirmante sequentibus signis". Sane cum ad audientiam bone memorie Cel. pape predecessoris nostri merita et miracula prefate imperatricis uobis referentibus peruenissent, ut ipse de illis notitiam conciperet certiorem, inquisitionem eorum uenerabilibus fratribus nostris Augusten. et Heisteten. et bone memorie Wirzeburgen. episcopis et dilectis filiis Eberacen., Lanchemen. et Hahelsbrunen. abbatibus per apostolica scripta commisit. Post cuius obitum usque adeo manifestari ceperunt et multiplicari miracula, ut ex euidentia pariter et frequentia sanctitas eius ab omnibus quasi notoria predicetur, sicut ex multis testimonialibus litteris episcoporum, abbatum, prepositorum et principum nec non et aliorum multorum nostro nuper extitit apostolatui reseratum. Venientes igitur ad apostolicam sedem ex parte uestra dilecti filii abbas Michiluelden., Gundel. decanus, Conr. custos, Marc. archidiaconus, Hernid. subdiaconus maioris ecclesie uestre, Lupuldus diaconus sancti Stephani, Brucchard. diaconus sancte Marie, Henr. presbiter sancti Michaelis, Henr. subdiaconus sancte Marie nobis et fratribus nostris humiliter supplicarunt, ut ex plenitudine potestatis, quam Ihesus Christus beato Petro concessit, prenominatam imperatricem sanctorum cathalogo dignaremur ascribere decernentes eius memoriam inter sanctos ab uniuersis fidelibus de cetero celebrandam, cum hoc sublime iudicium ad eum tantum pertineat, qui est beati Petri successor et uicarius Ihesu Christi. Nos itaque cognoscentes, quod hoc reuera iudicium sublimius est inter cetera iudicia iudicandum, in ipsius examinatione plenam uoluimus adhibere cautelam et ideo prenominatos iuris iurandi religione constrincximus, ut puram nobis super hiis dicerent ueritatem. Qui iurati dixerunt, quod, sicut ex celebri fama et sollempni scriptura nouerunt, beata Chunigundis sancto Henr. imperatori fuit matrimonialiter copulata, sed ab eo non extitit carnaliter cognita, vnde, cum dominus imperator ageret in extremis, principibus et parentibus inquit de illa: "Qualem eam michi assignastis, talem eam uobis resigno. Virginem eam dedistis et uirginem reddo". Suam ergo uirginitatem Domino consecrauit et seruauit intactam, ita quod, cum aliquando instigante humani generis inimico suspicio quedam contra eam fuisset exorta, ipsa, ut suam innocentiam demonstraret, super ignitos uomeres nudis plantis incessit et processit illesa. Idem sanctus imperator Henr. et hec imperatrix egregia Chunigund. de propriis facultatibus Pauembergen. fundauerunt ecclesiam et dotarunt, quam cum suis omnibus pertinentiis ex feruore deuotionis, quam ad apostolicam sedem habebant, beato Petro apostolorum principi obtulerunt annuum ei censum ad indicium, quod iuris sit ecclesie Roman., soluentem. Sed et alia plurima beneficia piis locis et uenerabilibus ecclesiis contulerunt Christum sibi facientes heredem. Hec et alia retulere de meritis, de miraculis asserentes, quod eis presentibus et uidentibus ad memoriam huius uirginis ceci uisum, claudi gressum, muti uerbum et surdi recuperauerunt auditum aliisque langoribus impediti frequenter et euidenter plenam consecuti sunt sanitatem et, quod est mirabilis nouitatis et noui miraculi, puluis de tumulo eius assumptus sepe conuersus est in frumentum. Nos ergo, de meritis et miraculis eius multis et magnis non solum testimoniis sed et testibus certiores effecti, cum secundum prophetam laudandus sit Deus in sanctis suis, de fratrum nostrorum consilio et pontificum multorum apud sedem apostolicam existentium ipsam beatam uirginem Chunigundim cathalogo sanctorum ascripsimus eiusque memoriam inter sanctos decreuimus celebrandam. Quapropter uniuersitatem uestram monemus et exhortamur in Domino per apostolica scripta mandantes, quatenus, quod nos sollempniter et caute statuimus, uos humiliter et deuote seruetis, ut meritis eius et precibus apud misericordissimum iudicem indulgentiam consequamur. Collectam autem et alias orationes in commemoratione eius dicendas edidimus, quas in hac pagina duximus subscribendas:
Omnipotens et misericors Deus, qui a gloria tua nullum excipis sexum nullamque conditionem excludis, te suppliciter exoramus, ut, sicut beate Chunigundi uirgini tue post terreni culmen imperii celestis regni solium contulisti, ita meritis eius et precibus nobis quoque, famulis tuis, eterne felicitatis premia largiaris. Per.
Secreta: Sacrificium laudis tibi, Domine Deus noster, offerimus, tuam clementiam implorantes, ut per huius sacramenti uirtutem, intercedente beata Chunigunda uirgine tua, nos et a peccatis expedias et a periculis tuearis. Per.
Complenda: Sacramentum redemptionis humane, quod in honore beate Chunigund. obtulimus, tibi nos, Domine, reddat acceptos, ut per hoc, quod et accepimus ipsi de tuo et tu suscepisti de nostro, in tui semper unione uiuamus, qui cum patre.
Dat. Lateran. iii Non. Aprilis pontificatus nostri anno tertio.