H(einrico) Augusto maximo divo, omni favore dignissimo, omnis catholicus homo, omnis ecclesiasticus ordo, omnium miserorum et pauperum multitudo solium regni, arcem imperii, gratiam Dei et gaudia celi.
Quoniam prelia domini Dei vestri contenditis preliari in prima tyrocinii vestri congressione, munite vos armis iusticie, induite vos vestimentis leticie, non corrumpat vos amor pecunie, non deviet a vero acceptio persone. Videat vos superbus terribilem, sentiat humilis mitem, vobis veniente superbia resupinata iniquorum languescat, cupiditas superborum incurvata torpescat, innocentia pauperum afflicta convalescat. Gaudeat vos sibi advenisse Italicum regnum, tripudiet in adventu vestro Romanum imperium. Letentur episcopi, divites et pauperes clerici, abbates et monachi omnesque ecclesie filii. Non liceat maioribus minores opprimere, discant minores maioribus obedire. Vestro regimine vitia deleantur, vestro imperio virtutes oriantur, heresis symoniaca sit in porcorum stercora. Absit illicitus questus velut idolatrie cultus, omnis hereticus ut fumus evanescat. Iudeus infidelis confusus erubescat, sed in fide renatus vestri gratiam habeat. Signati sacro baptismate ita debent sub vestra defensione gaudere, ne habeant occasionem exorbitandi in fide. Si iterum sue olive cupiunt inseri, sua heriditate desiderant frui, non debent evelli, non debent exheredari. Nutriantur materna et catholica karitate, ut perseverent in fidei firmitate. Subdita vobis regna vestro tutamine polleant, vestra prudentia floreant. Vicine (nationes) aut se subdere vobis festinent aut preconiis vestre virtutis auditis tremefacte tabescant. Sclauus grunniat, Ungarus strideat, Grecus miretur et stupeat. Sarracenus turbetur et fugiat. Punicus persolvat tributum, Hispanus requirat auxilium, Burgundio veneretur et diligat, Aquitanus letabundus accurrat. Dicat omnis Gallia: "Quis audivit talia"? Dicat Italicus populus levatis sursum manibus: "Per quel deu, hic est cesaris unicus Octonis magni filius". Dicant pauperum milia: "Per ista mea anima hunc mater nostra et domina genuit Adalleyda". Videte, ne fraudetur vestra dignissima promissione ille pater patrie, beatus videlicet Syrus, et gubernator Papie. Et, ut vestris ipsis veridicis verbis vos conveniam, dixistis, si dignamini recordari: "Si Deus concesserit nobis reditum ad istas partes cum prosperitate, honorabo ecclesiam Sancti Syri secundum suum decere, ne irascatur mihi pro iniecto sibi tanto discrimine". De cetero, domine mi rex, prudentissime regum et clarissime cesarum, caute tractate rempublicam, et diligenter supra modum sedem apostolicam. Gaudete vos potius prodesse seculo, quam praeesse populo. Nos vero servi vestri, optamus vos feliciter praeesse et omnibus prodesse et cum illo regnare qui semper habet esse. Satis vero consequens est et nimis laudabile, ut ipsi inimici de vestra gratia possint gaudere. Sic enim precepit veritas: 'Diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos.' Et procul dubio latum Dei mandatum, quando dilectio extenditur usque ad inimicum. Econtra valde contrarium est et nimis inhonestum, ut hi qui fideles fuerint, sentiant detrimentum. Audiant a nobis laborantes pro vobis: 'Venite ad me, qui laboratis et onerati estis, et ego vos refitiam.' Tam leve et suave eis iugum inponite, ut possint equanimiter et fideliter ferre. Unum dicam apertius, quod, si celatum fuerit, ut multum timeo, diiudicabitur acrius: Quod ille perdit qui totum dedit, non debet ille possidere qui totum tulit. Totum tulit, quantum in illo fuit. Si posset suum velle, nil valeret divinum posse. Res enim, que in presentia tractatur, pro anima est et, ut magis dicam, Dei causa est. Causa vero Dei a dilectoribus Dei oportet tractari. Causam anime vestre eis debetis committere, qui suas diligere student potius quam audire (= odire/odisse). Qui diligit iniquitatem odit animam suam. De toto mundo debetis eligere, quorum arbitrio Romanum imperium decernitis ordinare. Sicut cum militibus ordinare militiam, ita cum spiritualibus ecclesiasticum tractare negotium, cum misericordibus miseriam inopum et gemitum pauperum. Si plures vobis consiliarii fuerint sive Salomone dicente: 'Unus electus de mille', sint tales quales David se habere gaudebat, cum dicebat: 'Oculi mei ad fideles terre, ut sedeant mecum, et ambulans in via inmaculata hic mihi ministrabat.' Videte, ne tales sint de quibus Isaias vobis repraehendendo dicat: 'Principes tui infideles, sotii furum. Omnis diligit munera, sequitur retributiones. Pupillo non iudicant, et causa vidue non ingreditur ad eos.' Talibus etiam sibi male suggerentibus dedignabatur aures David accomodare, sed dicebat: 'Declinate a me, indigni, et scrutabor mandata Dei mei.' Tales omnipotens Deus a conspectibus vestris pestes longe faciat, mittendo vobis de celis auxilium et consilium, qui per cuncta secula seculorum vivit et regnat. Amen.