Anno 1017.
Heinricus imperator hoc anno in Ingilaheim paschalibus gaudiis festivus interfuit. Eodem anno in coenobio monacharum 8. Cal. Martii dedicata est ecclesia sanctae Mariae semper virginis, et in Magadeburch exusta est ecclesia sancti Iohannis baptistae cum monasterio et uno monacho.
Imperator etiam hoc anno iterum castra movit contra Bolizlavum, sed nimia pestilentia et mortalitate populi obstante sine belli effectu rediit in patriam. Cui ilico nunciatur Gerhardum in Francia, plurimis civili gladio peremptis, multa mala concitare. Unde turbatus illo ire paravit. Eclypsis lunae facta est 7. Idus Novembris. Obiit Thaetdeg Pragensis episcopus, cui successit Eghardus Nianburgensis abbas.

Anno 1018.
Imperator Heinricus natalis Domini festum agit in Franconofurt et sanctum pascha in Niumagun. Et hoc anno Bolitzlavo per nuncios reconciliata pace imperatoris gratiam recepit. (...)
(...)

Anno 1020.
1020o anno Bernhardus iunior dux, frater Thiatmari, congregato occidentali exercitu imperatori rebellaturus Schalkesburg intravit; quam idem imperator cum suis obsedit. Sed Bernhardus iustitia cedens interpellante imperatrice gratiam imperatoris pariter cum beneficio patris obtinuit.
Eodem anno hiems solito asperior atque diuturnior inhorruit dura adeo, ut ipsa vi algoris plerique extincti occumberent; quam etiam prius inaudita clades mortalitasque subsecuta, totum pene orbem subitaneo vastans occasu in momento inque oculi ictu incolumes ac sua quasi de sospitate certissimos, in ipsis nec non epulis laetissimos inopinato subtraxit. Inter haec ergo communia ac metuenda dispendia Metropolis nostra iudicio divino nunquam iniusto gravi viscere tenus percutitur ulcere quatuor sororibus ­ Emerita una, in famulitio Christi Sisu nominata, duabus ceteris, Othellulda marchionis Thiedrici filia, et Thiedan, dignitatem generis morum probitate vincentibus, Hennikin quoque, quae minima aetate licet esset et ordine, optimae tamen indolis ­ una velut horula subtractis; ante quas ipsa sanctae parasceues illucente aurora Lucia, devota pauperum ministra, emenso mundi istius pelago portum ad usque beatae quietis Dei gratia duce provehitur.
Hoc igitur in tempore, quod nullis retro seculis compertum novimus, papa apostolicus cum Heinrico imperatore augusto coenam dominicam festumque paschale in Pabenberg decenti fertur excoluisse ministerio; ibique imperatoris ac principum debito obsequiorum ritu aliquandiu honorifice tractatus, multiplici opum copia donatus dominam mundi, Romam scilicet apostolica sibi sorte commissam, laetus, locuples revisit ac sospes.
Deinde in 15. Calend. Augusti feria 2 luna 23 incipiente hora diei 3. usque post 6. apparuit circulus magnus circa solem colorem Iris habens, quem alii quatuor lucidiores circuli binis locis in modum crucis complexi sunt. Attamen tribus rarescentibus duo, id est medius et aquilonaris, diutissime perstiterunt.
Interim Otto quidam, nobilium satus prosapia Francorum, illicito sibimet matrimonio incaute ascito, dum ab Arkanbaldo, Moguntinae sedis archiepiscopo, saepius ecclesiastico more pro hoc eodem corriperetur incestu, coeco furibundus amore dispositis circumquaque insidiis nefandam eidem christo Domini parat inferre manum. Sed divina id sceleris prohibente clementia, elapso frustratus antistite socios, qui navali eundem sequebantur itinere, invadit, capit, custodiae tradit multisque inhumane iniuriis tractat; eo ferociorque, quo sibi, quem ultra ius et fas sitiverat, praesulis sanguinem ablatum dolet. Quod cum imperatori augusto celeri legatione defertur, habita cum episcopis totiusque regni primatibus deliberatione primo per nuncios, deinde per amicos perque semetipsum ab hac inani tentat revocare vesania; quibus omnibus rebellem refragantemque communi assensu anathematis damno subigunt, ut vel sic iam timore poenali tactus civibus matris ecclesiae dignis poenitentia lamentis reddi studeret. Quae ille omnimodis despectui habens copias suas cum coniuge in quandam arcem Hammerstein vocatam contrahit, quam naturae ope, non hominum arte saxigenis undique molibus muratam Rhenique circumferentia adeo munitam ferunt, ut difficilem cuilibet vel obsidendi vel quoquo modo oppugnandi pandat accessum. Hunc ergo locum imperator augustus iustitiae fidens omnigeno obsidionum genere circumligat, nec ullo rebellibus vel aditu vel exitu concesso; ipsum, dominici natalis diem ibidem agens, adeo minuit, ut qui semet non armis, non armatorum milibus cessuros meminerant, famis iniuria tandem perempti, sola huius vitae suspiria paciscendo, instante celebri per orbem Stephani protomartyris festo se suaque omnia imperatoriae dedunt potestati. Dignum namque erat et iustum, ut qui eodem die pro inimicis inter cruentos lapidantium ictus pie exoraverat, amicis, matris videlicet ecclesiae filiis, pacem suo reconciliaret interventu.
Res mira cunctisque inaudita seculis incolis septentrionalis plagae accidisse dicitur. Nam Albis ac Wisara fluvii insolita inundationis mole non solum alveos suos egressi, sed ab ipso imotenus fundo qua nescio immani ventorum violentia evulsi oppida, rura, cuncta circumiacentium late confinia terrarum ipsis quoque collibus ac montibus, quos natura quadam prae ceteris sublimitate munierat, altius insurgendo mersisse; et quod his miserabilius ac omni incredibilius est auditui, villas integras ­ nequaquam soluta aedificiorum compage ­ cum inibi degentibus de alia in aliam transvehendo ripam eadem qua prius positione constituisse. Inter haec ecclesiam quandam pia malorum diligentia olim constructam, opulentis fidelium ibidem confluentium votis rite ditatam eodem quo et cetera impetu pristino omnimodis statu evulsam alibi translatam affirmant. Supradicti quoque fluvii, Wisara et Albis, ternis dierum vicibus ac noctium flammivomis contra naturam superficietenus visi sunt arsisse vaporibus. Quid de cadaveribus referam? quorum numerositas, omni humanae aestimationi difficilis, in plures quasi aggerum cumulos concreta; decrescente diluvio, dum pia quorundam solertia debitum humandi praebere studeret affectum, tantis tamque tenacibus serpentium, colubrorum cunctarumque id genus pestium involucris ita connexa reperiuntur, ut nec ferro nec cuiuslibet artis instrumento ea dissolvendi ullam timida mortalitas viam invenire quivisset. Sed de his quid fuerit, sit vel fiat, Christo, qui eandem gentium pressuram pro confusione sonitus maris ac fluctuum futuram praedixerat, discutiendum relinquimus.

Anno 1021.
His peractis imperator augustus, concessae sibi victoriae prosperitatisque causa gratias divinae pietati rependens, alacri tripudio Saxoniae partes aggreditur. Interim procurrente tempore cum Saxoniam properaret revisere palmisque Walbekae iterato rite peracturus festaque paschalia Meresburgae deinceps debita celebraturus veneratione, inter ipsa itinera venerabilem Heribertum archiepiscopum humanis excessisse rebus imperatorias pervenit ad aures. Hic siquidem divae memoriae praesul quam assiduus in oratione, quam pernox in vigiliis, quamque in procuratione pauperum sollicitus, quamque in omni religione ecclesiastica studiosus extiterit, quia humana facundia proferre non sufficit, acta divinitus miracula ad tumulum eius protestantur.
Emensa itaque imperator quam coeperat via, cunctis, ut ita dicam, Europae primis ibidem confluentibus diversarumque gentium missaticis ad imperiale eius obsequium undique properantibus sacrosanctum dominicae resurrectionis gaudium toto iam corridente mundo, prout decuit talem, eximia celebravit gloria. Hisque festis paschalibus magno tripudio peractis, Parthenopolim hinc proficiscendo perveniens sacros dies pentecostes apud famosissimum eiusdem civitatis archiepiscopum Geronem, non inferiori gaudiorum dignaeque venerationis studio, verum ut gloriosissime valuit peregit. Proinde curtem repetens regiam Alstedi dictam habitoque inibi cum totius senatus plebisque concursu colloquio pios lenitate permulcendo praedulci, reos districtione terrendo severa totaque industria patriam muniendo inter huius provinciae civitates totum illum feliciter perduxit annum. Post haec Halberstadensem ecclesiam aggrediens sancta Thebaeorum martyrum solennia, Arnulfo praesule administrante, honore celebravit dignissimo.
Dehinc neptem suam, herilem dominam Adelheidam, invisere Quedelingnensis dedicationemque basilicae ­ licet improvisa inopinataque, brevi tamen deliberatione ­ quam familiariter instituens, eandem Metropolim adeundo pervenit. Quis ille sit caesare augusto adventante eorum nobilium tam comitum quam praesulum et abbatum comitatus, quaeve illa prolis regiae in susceptione imperatoria diligentia, quantaque cleri plebisque tripudiantis occursio, quamque misticis angelicisque ornatibus plebs sacerdotalis compta procederet, quaeve Deo sacratarum confluentia virginum doli fellisque carentium simplicitateque columbina pleniter nitentium, qualis quamque laudabilis illarum sit sonus, quamque parilis illarum sit conventus, quis habitus quisve ipse sit incessus, nec stili officio nec viva voce potis est explicare.
Et quid de victoriosissimi imperatoris referam gratulatione? cui cuncta mundi climata colla subdendo inserviunt, quique eo magis super accumulata gloria merito gaudet, quo se Deo donante altiorem ceteris, praeminentem laetatur universis. Sed ne audientium aures diutina verbositatis prolixitate protraham, qualiter haec sacrosancta dedicatio ipso iubente fuerit effecta, paucis perstringam.
Anno incarnationis Domini 1021, indictione 4, 8. Calend. Octobris, dominica die, luna 13, anno vero domni Heinrici secundi regnantis 20, imperantis 8, ipso praesente cum coniuge, imperatrice scilicet Cunigunda, totiusque regni episcoporum ac optimatum conventu ab Arnulfo, Halberstadensis ecclesiae episcopo, dedicatum est hoc templum et altare supremum in honore sanctae et individuae Trinitatis, et sanctae Mariae matris Domini, sanctique Iohannis baptistae, et sancti Petri principis apostolorum, sancti Stephani protomartyris, sancti Dionysii et sociorum eius, ac sancti Servatii confessoris. In hoc vero continentur reliquiae sancti confessoris Servatii, sancti Anastasii, sancti Vitalis, sancti Pantaleonis, sanctorum Aquilae et Priscillae, sancti Nicolai, digitus sancti Marci euangelistae, sancti Pancratii, Mauricii et sociorum eius, sancti Clementis, Cornelii et Cypriani, sancti Candidi, sancti Stephani papae et martyris, sancti Viti martyris, sanctae Iustae virginis, sancti Valentini, sancti Iohannis martyris, sancti Alexandri papae et martyris, et aliorum plurimorum sanctorum.
Altare in medio ecclesiae dedicatum est a Gerone archiepiscopo Magadeburgensi in honore sanctae et victoriosissimae crucis, et sanctorum martyrum Laurentini et Pergentini fratrum, sancti Laurentii et Vincentii, sancti Blasii, sancti Christophori, sancti Erasmi martyris, sanctorum Cosmae et Damiani, sancti Clementis, sancti Mauricii et sociorum eius. Et in hoc altari continetur lignum sanctae crucis spinea corona. Et in hoc ipso continentur reliquiae sanctorum martyrum Laurentini et Pergentini, sancti Mauritii sociorumque eius, sancti Vitalis, sancti Georgii, sancti Vincentii, sancti Blasii, sancti Fabiani et Sebastiani, sancti Christophori, sanctorum Cosmae et Damiani, sancti Eustachii, sancti Quintini, sancti Libori confessoris.
Altare australe dedicatum est a Meinwerco Pathelburnensi episcopo in honore sancti Libori, omnium sanctorum et electorum Dei, Victoris, Candidi, Exuperii, aliorum sociorum sancti Mauricii, sancti Hippoliti, sancti Pantaleonis, sancti Cyriaci, sancti Adriani, et aliorum plurimorum sanctorum.
Altare aquilonare dedicatum est ab Eilvardo Misnensi episcopo in honore sancti Bartholomaei apostoli et omnium apostolorum et euangelistarum et discipulorum Domini. Et in hoc ipso altari continentur reliquiae sancti Petri principis apostolorum, sancti Pauli, sancti Andreae, sancti Iacobi, sancti Thomae, sancti Bartholomaei, sancti Philippi, sancti Matthaei, sanctorum Simonis et Iudae, sancti Barnabae, sancti Viti, sancti Marci euangelistae.
In occidentali parte altare australe in honore sancti Remigii, sancti Cyriaci martyris et sociorum eius, sancti Sisti papae et martyris, sanctorum Iohannis et Pauli, sanctorum 4 coronatorum, sancti Bonifacii et sociorum eius, sancti Kiliani sociorumque eius, sancti Donati martyris, sancti Wenceslavi martyris, sancti Anastasii papae, sancti Innocentii, sancti Magni martyris, sancti Lamberti martyris, sancti Magni confessoris, sancti Odalrici, sancti Sixti, sancti Arnulfi, sancti Meinulfi, sancti Gundulfi, sancti Liutgeri, sancti Wigberti martyris, sancti Maximini, sancti Valerii, sancti Eucharii, sancti Ludovici, sancti Paulini Treverensis, sancti Paulini Nolanae civitatis episcopi, qui pro filio viduae se tradidit servituti, sancti Ethelberti, sancti Martini confessoris, sancti Metroni, sancti Zenonis. In hoc ipso altari continentur reliquiae sancti Donati martyris, sancti Quintini martyris, sancti Materniani confessoris, sancti Adulfi confessoris, sancti Germani confessoris, sanctarum virginum de Colonia.
In occidentali parte altare aquilonare in honore sanctarum virginum, sanctae Stephanae, Laurentiae, Iustae, Pusinnae, sanctae Ceciliae, sanctae Petronellae, sanctae Gertrudis, sanctae Walburgae, sanctae Agnetis, sanctae Aghatae, sanctae Teclae, sanctae Barbarae, sanctae Afrae, sanctarum virginum Coloniensium, sanctae Mariae Magdalenae, sanctae Mariae Zozimae, sanctae Felicitatis, septem filiorum eius, sanctae Odiliae, sanctae Luciae, sanctae Adeldridae, sanctae Margarethae, omnium sanctarum virginum. Et in hoc ipso altari continentur reliquiae sanctarum virginum sanctae Laurentiae, sanctae Iustae, sanctae Agathae, sanctae Walburgae, sanctae Margaretae, sanctae Luciae, sanctae Iulianae, sanctae Columbanae, sanctae Ceciliae, sanctae Sophiae, sanctae Felicitatis, sanctae Afrae, sanctae Praxedis, sanctae Gertrudis.
Hac denique regali aula pretiosis reliquiis venerabiliter suffulta imperator Romanorum eximius, contectali sua imperatrice Cunigunda pignoreque regali, herili videlicet domina Adelheida, quae decus dignoscitur sanctimonialium, una cum sorore sua Sophia cunctisque regni optimatibus cum communi consensu cleri ac populi astantibus, illud apostolicum inhianter desiderans promissum: "Qui seminat in benedictione, in benedictionibus et metet", pluribus auri sericorumque donariis doteque haereditaria quam maxime hanc laudabilem basilicam honorifice ditavit.
Deinde sacro dedicationis huiusce die octavo Meresburgensis ecclesiae dedicationem ­ pro corruptibilibus incorruptibilia, pro temporalibus aeterna, quae oculus non vidit nec auris audivit nec in corda ascenderant humana, quae Deus praeparavit diligentibus se, viscere tenus sitiendo ­ non impari tripudiavit gloria. Perfectis itaque consummatisque, ut praediximus, dedicationum gaudimoniis imperator augustus locum quendam regni saepius supra memoratum, Alstedi dictum, via aggrediens accelerata conductisque Germaniae primis, prout censura exigerat imperialis, magnum ibidem peregit consilium. Rebus namque regalibus, prout sagacis sui ingenii industria docuerat, sapienter compositis se suaque omnia aureae Saxonum, saxea corda gerentium, fidei commendans, in quibus patres, sceptrigeri imperatores videlicet, vincendo regnantes, regnando fructuose imperantes firmissimam spei infixerant anchoram; quosque regni columnam profitendo munimenque egregium congaudendo, paciferumque heroum germen inclitum, veste togata, sed nunquam vel sero scissura continuo indutum gratulando, nil illis excepto Deo cognatoque sibi diademate praeferre studendo paterno dilexerant affectu ­ quo facto, sic rei eventu exigente idque regni optimatibus inhianter poscentibus Alpium devia transvolandum proficisci inchoat. Quarum difficultate enisa, cunctas regionis illius provincias vincendo, regnando imperandoque transmeans natale Domini more imperatorio horis Italicis gloriose potestativeque perduxit.

Anno 1022.
Post haec de loco in locum proficiscendo urbis munitissimae, Troiae videlicet, moenibus, cuius indigenas provincialium legatione ditioni regiae recognoverat rebelles, bellicosam invexit aciem; quam etiam, licet obsidione longa suorumque sudore plurimo, more avorum atavorumque regum namque victoriosissime devincens incolasque huiuscemodi aut neci tradens aut captos colligari praecipiens, quos antea animo contumaci sibi ingemuerat renitentes, suo postmodum dominio, Deo cooperante, gaudebat subiugatos.
Sed his prosperitatibus non elatus, verum sapientia scientiaque Dei praeditus huiuscemodi victoriam non sibi, sed pietati divinae apostolicisque imputans meritis Romanae apicem sedis gaudendo supplicans, glorificando adorans accelerat.
Ibique aliquantulum moratus, regni illius optimatibus pace gratiaque sui redimitis nivosa Alpium cacumina citato transgreditur cursu; tanta videlicet mortalitate subsecuta, quae vix aut nullatenus vocum nutibus vel etiam officiis stili valeat enucleari. Quam imperator augustus coelitus evadens adumbratus, sed raro milite comitatus exceptis his, quos sibi mater Europa occurrendo admiserat, Germanicas pervenit ad oras magnumque mox synodale consilium confluentibus undique diversarum regionum episcopis aliisque populis quam plurimis in partibus peregit occidentalibus.
Hisque, prout res tempusque poscebant, peractis Grona vocabulo dictum quendam perventum est locum, quo regali in praesentia inter geminos praesules, Geronem videlicet et Arnulfum, nefanda omnique pio execranda exoritur seditio; dico nefanda, quia periculosa, periculosa, quia non peritura, sed ­ ut vereor ­ illos perditura; amborumque necem perdurabat ­ proh dolor! ­ expectatum.
Dehinc Bernwardum Hildeshemensem antistitem humanis divulgatur excessisse rebus. Erispa, beatae memoriae sanctimonialis foemina, subtracta seculo coeli connumeratur palatio. Liudulfus praepositus corpore resolutus laetum Deo tradidit spiritum. Ricdagi marchionis praeclara filia, Gerburg nomine dicta, studiis liberalibus a primaevo iuventutis flore honestissima exercitatione irretita omnigenisque virtutum gemmata insigniis, 3. Calend. Novembris terrae quod suum, Deo quod proprium praesentavit.
(...)

Anno 1024.
Post haec imperator diversis doloribus cruciatus eodem loco crebra infirmitate diutinas protraxit moras resumptisque demum post tantae gravedinis molem animi viribus citato cursu, si id quod voto tenuit effectu perfici possit, Parthenopolim ire instituit. Tandem post longam deliberationem laboriosi itineris difficultate emensa diem palmarum in loco Alstede dicto festive peregit; die vero reconciliationis exigente infirmitatis gravedine, remota a se quae convenerat turba, paucis secum comitantibus in Nuwanburg coenam Domini nec non parasceuen egregie celebravit. In sabbato ergo sancto contracto senatus conventu, contectali sua Cunigunda una comitante Parthenopolim adeundo pervenit. In susceptione imperatoria qua auctoritate cuncta sunt rite disposita, ordinatim exponere longa est series.
Verum redeamus ad rem. Siquidem dominicae resurrectionis gaudio celebri honore peracto imperator augustus ab eiusdem loci antistite auri sericorumque varietate plurimum donatus Halverstadensem metropolim ire contendit. Ergo athletae sancti Stephani regularis normae religiositate choros ducentes ac pari concentu quaeque dulcisona canendo caesari augusto regiae adventanti aulae quali quantoque occurrerint tripudio, insuper etiam praeclari proceres militari iure protomartyri Stephano servientes qua diligentia victoriosissimo imperatori Heinrico omnigenarum affluentia divitiarum assisterent ministrando, quamque in donariis auri gemmarumque mira haberetur species, quae imperatoria dignitate ibididem constat donata, in humanis mentibus nec excogitari nec litteris valet comprehendi. Quid plura? Remota morositate Gosleri aggreditur peractisque inibi decem diebus quendam locum Grone dictum festive approperat ibique diuturna aegrimonia per longa temporum fatigatur curricula. Tandemque amarae mortis deebriatus poculo, quod summi Arcitenentis dono acceperat, homine deposito coeli intulit palatio. Dehinc flebili querimonia incredibili frequentia comitante iuxta id, quod ipse decreverat, Bavenbergensi castello defertur et qui vivus sanctae ecclesiae magnum extiterat solatium, perpetuo lugendus ingenti honore mixto etiam fletu ac moerore terrae deponitur.
Facto autem in brevi totius senatus conventu Conradus, inclyta regum prosapia ortus, in regnum eligitur atque a Moguntinae ecclesiae archiepiscopo Aribone unctus coronatur.
Parvo dierum intervallo etiam Gisila, divinitus iam praeelecta, iussu et advocatione regis ipso ibidem persistente Moguntiam convenit praesenteque imperatrice Cunigunda omniaque ad haec pertinentia honeste, ut decuit, administrante a praefato episcopo sub multo cleri senatusque conventu honore regio benedicitur ac coronatur. Inde progressus rex una comitante regina Neomagum deveniunt ibique aliquandiu demorati, postea occidentalia peragrantes loca Frethennam praeclaram subintrant; ubi imperiales filiae ac sorores, Sophia videlicet et Adelheida, laetae occurrunt laetioresque, uti ius consanguineum exegerat, ambos suscipiunt. Inde Trutmoniam pervenientes convenientibus ibidem occidentalibus episcopis ac primoribus aliquantum temporis peragunt. Inde Mindensem urbem festum dominici natalis celebraturi conveniunt.