Humbert von Silva Candida, Adversus simonicos (Gegen die Simonisten)

Liber III.
(...)
15. Quanta flagella premant principes cum populis pro praesumptione sacerdotalis officii.
Quod necesse est attendant christiani principes et sacerdotalis officii quippiam sibi praesumere cessent, ne non tantum simplicem, sed dupplicem quoque confusionem sicut diploidem induant. Neque enim Deus ultionum dominus, Deus ultionum fortis et zelotes tantum nefas inultum praetermittere solet, sed aut in praesenti saeculo aut in futuro aut certe in utroque vindicare. Proinde attendant bella externa, seditiones internas, gentem super gentem, regnum contra regnum, terrae motus magnos per loca, terrores de caelo et tempestates, pestilentias et fames, quae sine intermissione christianos conturbant, et ante haec omnia iniecisse manus apostolis Dei et ministris, et vel tot flagellis correpti tandem cognoscant, ne forte etiam post flagella mortem perpetuam incurrant. Super haec attendant, quia cum in Francorum terra reges ex genere prodeant, quis regum a centum et amplius annis recolitur in filiis suis vel usque in quartam generationem regnasse? Siquidem Ottones, prae omnibus ante se regibus sacerdotalis officii praesumptores, vix attigere tertiam. Post quos primus Heinricus nullam. Quod et in aliis regnis et principatibus contigisse, qui disquisierit, invenire poterit. Et tamen mirabili caecitate arbitrantur huiusmodi principes se obsequium praestare Deo, si ex pecuniis vel praediis taliter acquisitis construant novas ecclesias vel alia pia loca, cum non solum nil eis prosit, sed plurimum quoque obsit, sicut ex verbis beati Gregorii superius monstratur satis. Et revera quid prodest principibus mille ecclesias destruere et unam construere exemplo principum illorum, quos praenominavimus, qui de spoliis multarum ecclesiarum et praesertim provinciarum miserae Italiae duos episcopatus construxere, ut vel sic humano iudicio approbarentur, qui divino reprobantur; et quasi magnum aliquid fecerint, nomine tenus iuri tradiderunt apostolicae sedis, cum sibi tamen et successoribus suis omne dominium inde detinuerint. Nimirum sive isti sive quicumque imitatores eorum alii aut fallunt aut falluntur, si credunt principi apostolorum contra suam in Symonem magum sententiam tales oblationes vel pecunias iam posse placere, quasi eum poenituerit suae prioris sententiae. Et cur non perpendunt non esse suum ecclesias Dei facere, sed factas defendere? Ad hoc enim gladium a Christi sacerdotibus accipiunt, ad hoc inunguntur, ut pro ecclesiarum Dei defensione militent et, ubicunque opus est, pugnent, non ut ecclesias instituant et vel eas vel aliquid earum sanctificent aut praesumant. Quodsi alicubi aedificanda sunt ovilia intellectualibus ovibus, sint pastoribus earum devoti et strenui adiutores, non ut aliarum lacte et lanis, sed tantum illarum quarum interest aedificentur: Qui enim, ut sapiens ait, aedificat domum suam impensis alienis, quasi qui colligat lapides suos in hieme. Et certe quanti penditur hoc a Deo et sanae mentis hominibus, si solus helemosinae gratia quilibet divitem vel mediocrem spoliet aut occidat quemlibet hominem, ut nudum vestiat aut moribundum vivificet? Et quanto laudabilior foret, si miseros neglegeret, quam ut eis misereretur taliter? Quapropter saeculariter potentes, ne potenter tormenta patiantur, inter alia ecclesiastica sacramenta caveant anulis et virgis ecclesiasticis quemlibet insignire, scientes hoc non sui officii, sed sacerdotum esse. Ipsi enim ut servi domestici iuxta euangelicam parabolam iussu patrisfamilias prodigo filio revertenti proferunt stolam primam, id est catecizant; ipsi eum induunt, id est baptizant; ipsi calciamenta imitationis priorum patrum in pedibus eius, ipsi multo magis anulum praedicationis seu ecclesiasticae desponsationis dant in manu eius. Quorum enim non est baptizare et praedicare, multo minus est anulum dare, quo specialius commendatur praedicatio et magisterium rectorum ecclesiae, quorum est etiam vitulum saginatum adducere et occidere, sacramenta scilicet corporis et sanguinis Christi familiae eius epulaturae praeparare. Quodsi principes saeculi mercedi animarum suarum in defensione et procuratione ecclesiasticarum personarum et facultatum cupiunt prospicere, per sacerdotes sacerdotales vices, habitacula et sumptus conservari suffragentur, ubicunque ecclesiasticus status incolomis invenitur, exemplo sanctissimi regis David, qui, ut sacerdotalibus sortibus sacerdotium tunc incolume per congrua et debita officia Domino disponeretur, institit et de hostium Domini manubiis suique iuris facultatibus ad templum Domino aedificandum expensas Salomoni filio providit et praeparavit, sicut finis libri primi Paralipomenon enucleatius ostendit.